زگیل تناسلی
زگیل تناسلی برجستگی کوچک، خاکستری یا به رنگ پوست است که در مجاری دستگاه تناسلی یا در نزدیکی آن رشد می کند و یکی از شایع ترین انواع بیماری های مقاربتی (STD) است. زگیل ها در اثر انواع مختلفی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شوند .آن ها به طور معمول در نزدیکی مهبل، روده، مجرای ادراری، دهانه رحم، آلت تناسلی و مقعد ظاهر خواهند شد. برخی اوقات، زگیل ها آنقدر کوچک و مسطح هستند که ممکن است فوراً متوجه آن ها نشوید.
قطعاً پیشگیری از بروز این عارضه نیازمند آگاهی در مورد علل و دلایل بروز زگیل تناسلی خواهد بود. در این نوشته از شهرطب به این نکته خواهیم پرداخت که زیگیل تناسلی چیست؟ در ابتدا به مواردی از حقایق در مورد زگیل تناسلی می پردازیم.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل های تناسلی زائده و برجستگی های گوشتی شکلی هستند که در ناحیه تناسلی و اطراف مقعد ظاهر می شوند. این زائده ها گاهی تکی و گاهی خوشه ای هستند؛ یعنی چندین زگیل در یک ناحیه کنار هم قرار دارند. یک فرد زمانی به این زگیل های تناسلی مبتلا می شود که به دلیل رابطه جنسی پرخطر، ویروس HPV که عامل زگیل تناسلی است را از فرد مقابل گرفته باشد.
از آنجا که ویروس HPV مسری است و از راه جنسی منتقل می شود. هرگونه رابطه جنسی محافظت نشده و پرخطر فرد را در معرض این نوع عفونت و آلودگی قرار می دهد. بیش از 100 نوع ویروس در خانواده HPV وجود دارد؛ اما تنها چند مورد از آن ها باعث بروز زگیل تناسلی می شوند. البته بعضی از سویه های HPV در ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان، ابتلا به سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی مردانه و سرطان دهان و حلق نقش دارند.
یک فرد ممکن است در آن واحد به چندین سویه از ویروس HPV مبتلا باشد. راه های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارد که همه آن ها مستلزم مراجعه به پزشکان متخصص پوست (درماتولوژیست) و سپری کردن کامل دوره درمان و احیاناً چندین بار مراجعه برای پایش بیماری ضروری است.
علائم و نشانه های زگیل تناسلی
زگیل تناسلی بلافاصله پس از آلودگی به ویروس ظاهر نمی شود و شاید چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا در فرد آلوده نمایان گردد. این زگیل معمولاً ظاهری شبیه تکه های گل کلم دارد و گاهی چندین زگیل در کنار هم و به صورت خوشه ای قرار می گیرند. در زمان لمس، زگیل حالت نرم و صاف دارد و معمولاً به رنگ پوست و گاهی تیره تر از پوست است.
احتمال بروز زگیل تناسلی بر روی لب ها، داخل دهان، گلو و زبان هم وجود دارد. این شکل از زگیل ها به دلیل رابطه دهانی به وجود می آیند. گاهی اوقات زگیل ها کوچک هستند و با چشم قابل تشخیص نیستند؛ اما علائم زیر را به همراه دارند (اگر زگیل گسترش پیدا کند و یا بزرگ شود علائم نیز تشدید می شوند):
- ترشحات واژن
- خارش موضعی
- خون ریزی
- سوزش
عوامل موثر در انتقال زگیل تناسلی
برخی عوامل تا حدودی در روند انتقال زگیل تناسلی و ابتلا به ویروس HPV تاثیر گذار هستند و شرایطی را فراهم می کنند که ممکن است شخص بدون برقراری رابطه جنسی به زگیل های تناسلی مبتلا شود. مواردی از قبیل:
- افرادی که سیستم ایمنی بدنی ضعیفی دارند در برابر بیماری ها آسیب پذیرتر خواهند بود. به همین دلیل ممکن است این گروه از افراد حتی بدون برقراری رابطه جنسی و رعایت نکردن نکات بهداشتی به زگیل تناسلی مبتلا شوند. افراد مبتلا به ویروس HIV و مبتلایان به انواع بیماری های خود ایمنی در این دسته قرار می گیرند.
- خانم هایی که به طور مرتب ازقرص های بارداری استفاده می کنند در برابر این بیماری آسیب پذیرتر هستند.
- افرادی که به مدت طولانی ازآنتی بوتیک ها استفاده می کنند.
- کسانی که پیوند اعضا انجام داده اند و عضو جدید دریافت کرده اند.
- کودکانی که پدر یا مادر مبتلا به زگیل تناسلی داشته اند.
- افرادی که تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار گرفته اند.
- استفاده از لباس زیر و حوله شخص آلوده.
- بیماران مبتلا به انواعبیماری های عفونی و پوستی.
- تماس دست و دستکش آلوده به ویروس به پوست ناحیه تناسلی، مقعد، واژن و دهان.
تفاوت زگیل تناسلی با جوش چیست؟
داشتن برجستگی های پوستی و گوشتی در ناحیه تناسلی شایع است. گاهی اوقات این برجستگی ها مانند جوش های پوستی چرکی هستند؛ اما گاهی به شکل تبخال بوده و در بعضی شرایط نیز گوشتی و سفت هستند. هر کدام از این برجستگی ها دلایل زمینه ای مختلفی دارند و در بیشتر موارد علت زمینه ای جدی نیست؛ اما مهم است که تفاوت آن ها را بدانیم تا در صورت لزوم به پزشک مراجعه کرده و از گسترش و پیشرفت بیماری پیشگیری کنیم.
زگیل تناسلی یک عفونت مقاربتی (STI) است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. توده ها و زائده های زگیل تناسلی مسری هستند و غالباً شکل و ظاهر آن ها به صورت زیر است:
- کوچک و گوشتی
- مسطح یا برجسته
- نرم و انعطاف پذیر
- به صورت خوشه ای یا به منفرد
در مقابل، جوش های ناحیه تناسلی از نظر ظاهری مانند جوش های صورت هستند و به دلیل مسدود شدن منافذ فولیکول های مو ایجاد می شوند. به دلیل رشد باکتری در داخل این منافذ، جوش ها حالت چرکی به خود گرفته و معمولاً برجسته و ملتهب هستند. گاهی جوش ها عمیق تر بوده و به صورت زیرپوستی و کیست مانند ظاهر می شوند.
در چنین حالتی جوش ها ملتهب و دردناک هستند در حالی که زگیل تناسلی دردناک نیست؛ اما با خارش و گاهی خونریزی همراه است. گاهی به دام افتادن موها در زیر پوست ناحیه تناسلی و مقعد باعث ایجاد شدن برجستگی ها و کیست هایی شده که ممکن است با زگیل تناسلی اشتباه گرفته شوند. کسیت مویی معمولاً ملتهب، قرمز و چرکی و ظاهر آن ها شبیه جوش معمولی است.
درمان زگیل تناسلی
پزشکان فقط بیمارانی را که زگیل قابل رویت دارند درمان خواهند کرد. نوع درمان به موارد ذیل بستگی دارد:
- محل زگیل
- تعداد زگیل ها
- ظاهر زگیل
در ادامه به روش های درمانی مؤثر برای از بین بردن زگیل های دستگاه تناسلی اشاره خواهیم کرد؛
- داروهای موضعی: هر هفته یک کرم یا مایع به طور مستقیم روی زگیل ها اعمال می شود. این روش ممکن است در منزل یا در یک کلینیک انجام شود و طول درمان ممکن است برای چند هفته ادامه یابد.
- کرایوتراپی: در این روش درمانی، زگیل با نیتروژن مایع منجمد می شود. فرآیند انجماد منجر به بروز تاول خفیف در اطراف زگیل می شود و با بهبودی پوست، ضایعه از بین می رود و همچنین باعث می شود پوست جدیدی ظاهر شود. برخی اوقات، به درمان های مکرر نیاز خواهد بود.
- الکتروکوتری: در این روش از یک جریان الکتریکی برای از بین بردن زگیل استفاده می شود که عموماً تحت بی حسی موضعی قابل انجام است.
- جراحی: طی عمل جراحی و با استفاده از بی حسی موضعی، زگیل خارج یا بریده می شود.
- درمان با لیزر: پرتو شدید نور، زگیل را از بین می برد. این روش نیز تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
به طورمعمول، پزشکان بیش از یک درمان را همزمان انجام می دهند. باید بیان کرد که این درمان ها دردناک نیستند، اما ممکن است بعضی اوقات تا 2 روز باعث بروز درد و سوزش شوند که برای تسکین می توان از مسکن های بدون نسخه استفاده کرد.
لازم به ذکر است بیان کنیم که درمان زگیل تناسلی خطر انتقال را به شدت کاهش می دهد.
